bilirkisilik nedir

Bilirkişi Nasıl Olunur? Bilir kişi Maaşları ve Bilirkişi olmak için nereye başvurulur? Bilirkişiler Ne Kadar Maaş Alır? Bilirkişi eğitimnleri ne kadar gibi soruların cevaplarını bulabileceksiniz.

Bilirkişi Nedir?

Bilirkişi mahkemelerde hakimlerin hakim olmadığı uzmanlık gerektiren konularda belirlenir ve Mahkemenin gidişatına doğrudan etki etmektedirler. Bilirkişiler atandıkları konunun uzmanı olmak zorundadır. Bilirkişi mesai saatleri tamamen mahkeme tarafından belirlenmektedir. Ancak tam gün mesai çalışanların blirkişi olarak atanması durumunda hafta sonları da görevlendirme yapılabilmektedir.

Bilirkişi Nasıl Olunur?

Bilirkişi olmak için öncelikle mesleğinizde uzman olmanız gerekmektedir. Minimum 5 sene işinizde çalışmanız gerekmektedir. Ayrıca mesleğinizle ilgili sertifika yada diplomalarınız olması gerekmekte. Mesleğinizde 3 sene ve daha fazla çalıştığınıza dair bir belgeniz olması şarttır. Devlete karşı herhangi bir suç işlememiş olmanız gerekmektedir. Ayrıca üzerinizde herhangi bir dava dosyası da olmaması gerekmekte. Daha öncesinde herhangi bir bilir kişilik görevinden çıkarılmamış olmak .Başka bir bölgenin adalet komisyonuna üye olmamak. Bilirkişi başvuruları her yılın Ekim ayı içinde yapılmaktadır. 2018 yılında görevlendirilecek bilirkişiler için Başvurular 1 Ekim 2018 ile 31 Ekim 2018 arasında yapılacaktır.

Bilirkişi olmak için;

- İstenen uzmanlık alanlarına göre, halen üç yıl, ancak yeni yasaya göre beş yıl uzman olarak çalıştığını gösteren diploma, sertifika, çalışma ruhsatı, hizmet belgesi

gibi belgeleri ile bölge adliye mahkemeleri adalet komisyonlarına başvuru yapılarak bilirkişi listesine kayıt talebinde bulunuluyor.

- Sundukları belgelere göre, yasanın öngördüğü nitelikleri taşıyanlar her yıl aralık ayında yemin ederler ve ocak ayında kesin bilirkişi listeleri ilan ediliyor.

Bilirkişiler yemin ederek göreve başlıyorlar.

- Ve bir yıl süre ile Ulusal Yargı Sistemi’ne (UYAP) kayıtlı olarak mahkemelerce bu listelerden dava dosyalarına gerekmesi halinde görevlendirme yapılıyor.

- Dosya kapsamına göre raporlarını hazırlıyorlar. Eksik gördükleri belgeleri mahkeme aracılığı ile talep ediyorlar. Mahkemenin verdiği yetki ve süre doğrultusunda tek

başına ve heyet halinde çalışma yaparak raporları mahkemeye sunuyorlar.

Bilirkişilik yapabilmek için mevcut bilirkişilerin ve yeni başlayacak olanların mutlaka bilirkişilik temel eğitimini almaları ve her 3 yılda bir de yenileme eğitimine tabi tutulmaları gerekmektedir,

Genel bilgi veya tecrübeyle ya da hâkimlik mesleğinin gerektirdiği hukukî bilgiyle çözümlenmesi mümkün olan konularda bilirkişiye başvurulamaz,Hukuk öğrenimi görmüş kişiler, hukuk alanı dışında ayrı bir uzmanlığa sahip olduğunu belgelendirmedikçe, bilirkişi olarak görevlendirilemez,Bilirkişi, raporunda çözümü uzmanlığı, özel veya teknik bilgiyi gerektiren hususlar dışında açıklama yapamaz; hâkim tarafından yapılması gereken hukukî nitelendirme ve değerlendirmelerde bulunamaz,

Bilirkişiler görevi yaparken etik ilkelere ve bilirkişilik temel ilkelerine uymakla mükelleftirler,

Bilirkişinin uzmanlık alanı dışında görevlendirilmesi mümkün değildir,

Bilirkişileri savcılar veya hâkimler bölge listesinden görevlendirir, bölge listesinde yoksa diğer bölgeden, orada da yoksa dışarıdan birini gerekçesini belirterek atayabilir, bilirkişileri Tahkim Heyeti ve icra müdürlüğü de gerekmesi halinde bilirkişi atayabilir,

Bilirkişinin hiçbir makam veya kişinin emir, talimat, tavsiye veya telkinini almadan görevini yerine getirmesi gerekir,

Bilirkişinin sır saklama yükümlülüğü, görevin sona ermesinden sonra da devam eder,

Bilirkişiler heyet halinde de görevlendirilebilir, en az üç kişi olmak kaydıyla heyetin sayısında üst sınır yoktur,

Bilirkişiler, görevi aldıktan sonra yasaklılık ve çekilme konusuna dikkat etmeli ve böyle bir durum söz konusu ise hemen mahkemeye başvurmalı ve dosyayı iade etmelidir,

Bilirkişi, almış olduğu dosyayı önce 7 gün içinde bir ön incelemeye tabi tutması ve yasaklı olup olmadığı ve konunun uzmanlık alanına girip girmediğine bakması aksi takdirde dosyayı iade etmesi gerekir,

Bilirkişi ön inceleme sırasında eksik belge varsa onu hemen istemeli, başka bir uzmanlık alanı varsa mahkemeden o alanda da bilirkişi görevlendirilmesini yazılı olarak istemelidir,

Bilirkişiler mahkemenin verdiği süre içinde raporu teslim etmek durumundadır, süre yetersiz ise ek süre talep etmeleri gerekir,

Bilirkişiler, şartlar gerçekleştiğinde soruşturmaya tabi olup, bunun sonucunda uyarı, belli bir süre men, veya bilirkişilikten çıkarılma cezası alabilirler,

Bilirkişiler, davalı ve davacıya eşit mesafede olmalıdır, hâkim gibi bağımsız olmalıdır ve yazılı görev ne ise ona bağlı kalarak sadece soruları cevaplamalıdır,

Bilirkişilerin, mahkeme yani hâkim tarafından verilen görevi keyfi olarak kabul etmeme imkanı yoktur, ancak; husumet, bağlılık, maddi çıkar ve akrabalık bağı gibi hususlarda görevden çekilebilir,

Hâkim bilirkişiye yerinde inceleme yetkisi vermiş ise, verilen sınırlar içerisinde belgeler ve defterler incelenmeli ve tespitler yapılmalıdır,

Dosyayı alan bilirkişi, yeni sisteme göre soruların sorulmadığını ve hukuki görüş istendiğini anlaması durumunda mahkemeye yazı yazarak görev tanımına uygun olmayan bir görevlendirmenin yapıldığını ve soruların sorulması gerektiğini yazılı olarak isteyebilir,
Bilirkişilerin, düzenleyecekleri raporda mutlaka hâkimin sormuş olduğu soruları cevaplamalı ve belirlenen formata uygun olarak raporun düzenlenmesi ve imzalayıp mahkemeye teslim etmesi gerekir,

Bilirkişiler yazılacak raporun bir adli yazı niteliğinde olduğunu, yazışma kurallarına uyulması gerektiğini ve belirlenen formatta ve Türkçe yazım kurallarına uyularak anlaşılır bir dille yazılması gerektiğini ve de sorulan soruların açık ve net olarak cevaplanması gerektiğini unutulmamalıdır.

Bilirkişilik ücreti gelir vergisi tevkifatı ve damga vergisi kesintisi yapılarak, kalan tutarın bilirkişiye ödenmesi gerekmektedir.

Bilirkişilik temel eğitimi nedir, ücreti ne kadardır?

Bilirkişilik temel eğitimi bilirkişi olmak için alınması gerekli olan bir eğitim olup, Değişen Bilirkişilik Kanunu ile artık bilirkişi olmak için o meslekte 5 yıl uzmanlık ve temel bilirkişi eğitimi alma şartı aranmaktadır.TBMM’ce kabul edilerek 24.11.2016 tarih ve 29.898 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 6754 sayılı Bilirkişilik Kanunu ile bilirkişi olmanın şartları değişti. En önemli değişiklik uzmanlık alanlarının 3 yıldan 5 yıla çıkması ve temel bilirkişilik eğitimi alma şartı oldu. Kastedilen eğitim, bilirkişilik nedir, rapor nasıl yazılır, etik değerler nedir gibi temel bilgilere odaklanacak. Bu eğitimi kimin vereceği, hangi sürede ve nasıl verileceğine ilişkin düzenlemeler, ileride yayımlanacak olan yönetmeliklerle netleşecek. Ayrıca yeni yasa uyarınca, bilirkişilik daire başkanlığı, bilirkişilik danışma kurulu ve bilirkişilik bölge kurullarının kurulması da öngörülüyor.

Bilirkişilk eğitimleri

Eğitim Sonunda Katılımcılara Verilecek Belge

Eğitimi tamamlayan katılımcılara, eğitim sonunda “Temel Bilirkişilik Eğitimi” ni tamamladıklarına dair İTÜ onaylı katılım belgesi verilecektir.

Eğitim İçeriği

1. Gün

BÖLÜM 1- YARGILAMA HUKUKUNA İLİŞKİN İLKELER ve İSPAT HUKUKUNA İLİŞKİN TEMEL KAVRAMLAR

Giriş

Türk yargı teşkilatı

Yargısal faaliyet içinde yer alan süjeler

Yargılama hukukuna ilişkin temel hak ve ilkeler

İspat hukukuna ilişkin temel kavramlar

BÖLÜM 2: BİLİRKİŞİNİN NİTELİKLERİ, ÖDEVLERİ VE ETİK İLKELER

Bilirkişinin Nitelikleri

Bilirkişiliğe Başvuru, Sicil ve Listeye Kayıt

Bilirkişinin Yetkileri ve Ödevleri ile Etik İlkeler

2. Gün

Bilirkişinin Denetimi ve Sorumluluğu

BÖLÜM 3: BİLİRKİŞİ İNCELEMESİ

Bilirkişi İncelemesine Başvuru ve İnceleme Konusu

Bilirkişinin Görevlendirilmesi

3. Gün

Bilirkişi İncelemesinin Yapılması

BÖLÜM 4: RAPOR YAZIMI USUL VE ESASLARI

Oy ve Görüşün Sunulması

Bilirkişi Raporunun Teslim Edilmesi ve Değerlendirilmesi

4. Gün

BÖLÜM 5: UYGULAMA

UYAP Bilirkişi Bilgi Sistemi ve UYAP Bilirkişi Portalının Tanıtılması

Örnek Olayların Sunulması

İlan edilen her bir grubun açılması için asgari katılımcı sayısı 15’dir.

Bilirkişi Ne Kadar Para Kazanır?

En çok sorulan sorulardan biri "bilirkişi ne kadar kazaır?" olatrak karşımıza çıkmaktadır. Bilirkişiler mahkemece atandıkları görev başına para almaktadır. 2018 yılı bilirkişi görev ücreti 165 TL den başlamaktadır. Bilirkişiler görevlendirildikleri davada tamamen tarafsız olmak zorundadır.

BİLİRKİŞİ KAZANÇLARI NE KADARDIR

Bilirkişiler, daire başkanlığı tarafından her yıl belirlenen asgari ücret tarifesine göre gelir elde ediyor. 2018 güncel tarifesi olarak:

a) İcra ve iflas daireleri ile satış memurluklarında görülen işler için 190,00 TL

b) Sulh hukuk ve tüketici mahkemelerinde görülen dava ve işler için 190,00 TL

c) İcra hukuk ve icra ceza mahkemelerinde görülen dava ve işler için 190,00 TL

ç) Asliye hukuk mahkemelerinde görülen dava ve işler için 315,00 TL

d) Aile, iş ve kadastro mahkemelerinde görülen dava ve işler için 250,00 TL

e) Asliye ticaret mahkemeleri ile fikri ve sınai haklar mahkemelerinde görülen dava ve işler için 380,00 TL

f) İdare ve vergi mahkemelerinde görülen dava ve işler için 315,00 TL

g) Cumhuriyet başsavcılıklarında yürütülen soruşturmalar için 190,00 TL

ğ) Sulh ceza hakimliklerinde görülen işler için 190,00 TL

h) Asliye ceza mahkemelerinde görülen dava ve işler için 315,00 TL

ı) Ağır ceza mahkemelerinde görülen dava ve işler için 380,00 TL

i) Bölge adliye ve bölge idare mahkemelerinde görülen dava ve işler için 400,00 TL

j) Yargıtay ve Danıştay’da ilk derece mahkemesi sıfatıyla görülen dava ve işler için 500,00 TL

olarak belirlenmiştir. Burada kazanç alınan dosya sayısının fazlalığı ,ie doğru orantılı olmakla birlikte Hakimler yapılan işin ve sarf edilen mesainin durumuna göre farklı ücretler takdir edebilir. Öte yandan bilirkişin raporunu hazırlama konusunda kesin bir süre verilemez. Öyle dosyalar olur ki bir hafta on gün dosyaya zaman ayırarak, hatta tarafların defter ve diğer delillerini yerinde incelemek suretiyle dosya kapsamında kanaat oluşturmak amacıyla çalışabilir. Ancak en kolay bir dosyanın dahi incelemesine bir-iki günden az bir zaman ayrılması söz konusu olamaktadır.

Dosyanın içeriğine sunulan delillere ve talep konusu alacakların türüne göre bir dosyanın raporunun düzenlenmesi 3-4 saatten az olmamak üzere, 3-4 güne kadar da sürebiliyor. İş Mahkemeleri’nde 2018 yılı için takriben 400 TL brüt dosya ücreti takdir edilmekte olup, bu ücretten %20 gelir vergileri düşülerek ~320 TL net olarak ödeme yapılıyor. Dosyada tarafların itirazları sonrasında incelenmek üzere yeniden bilirkişilere gönderilerelk ek rapor hazırlanması durumunda ve ek rapor düzenlenmesi için mahkemelerce yeni ücret verilmemktedir.